حواس پنج گانه از هيچ تا هفده

شما کدام حستان قوي تر است؟ بينايي، شنوايي، بويايي، چشايي يا لامسه؟ نمي خواهيد ساير حواستان را تقويت کنيد؟
تقويت حواس مثل تقويت حافظه نيست که آدم مجبور باشد حافظه هاي مغلوبش را حول محور حافظه غالبش بازسازي کند. اگرچه بيشتر آدم ها توي يک حسشان، قوي ترند و توي حواس ديگرشان ضعيف تر؛ اما اساسا هيچ ضرورت علمي وجود ندارد که يکي از حواس پنج گانه مان غالب باشد و ساير حواسمان مغلوب. به هر حال، براي تقويت حواس پنجگانه مي توانيم - و بايد- همه حواسمان را با هم و به موازات همديگر تقويت کنيم. براي ارزيابي حواس پنج گانه، راه هاي زيادي وجود دارد، اما ساده ترين راه، اين است که توي يک اتاق آشنا مثلا در داخل منزل يا محل کارتان بنشينيد و از دوستتان بخواهيد کمکتان کند تا (5)آزمون حسي زير را انجام بدهيد.

آزمون شنوايي
 

تلويزيون را خاموش کنيد. سر و صداهاي اضافي را تا آن جا که مي توانيد حذف کنيد، و برويد کنار پنجره، پنجره را باز کنيد و کنار پنجره بنشينيد. چشم هايتان را ببنديد و چند لحظه تمرکز کنيد. بعدش از دوستتان بخواهيد (60)ثانيه برايتان وقت بگيرد تا شما طي اين (60) ثانيه هر صدايي را که شنيده ايد، به خاطر بسپاريد و بعد از اتمام اين مدت، هرچه به خاطرتان مانده، روي کاغذ بياوريد.

آزمون بينايي
 

در محيط اطرافتان چهار رنگ مختلف را انتخاب کنيد و بدون اين که اسمي از رنگ ها را ببريد، هرکدام را با کمک گرفتن از عناصر بصري توضيح دهيد. توضيحاتتان را به تفصيل روي کاغذ بياوريد و از دوستتان بخواهيد از روي توضيحات شما، آن چهار رنگ را حدس بزند.

آزمون بويايي
 

چشم هايتان را ببنديد و از دوستتان بخواهيد سه چيز مختلف با سه رايحه مختلف را به بيني تان نزديک کند، مثلاً سيب، پنير، کاغذ، عطر و ... پس از استشمام هر کدام از اين سه ماده، حدستان را بگوييد تا دوستتان يادداشت کند.

آزمون چشايي
 

چشمهايتان را ببنديد و از دوستتان بخواهيد سه ماده غذايي با سه طعم مختلف را روي زبانتان بگذارد تا شما هر طعم و هر ماده غذايي را بدون استفاده از دندان و فقط به کمک زبانتان حدس بزنيد. از دوستتان بخواهيد انتخاب هايش تا حد امکان، متنوع باشد: چيپس، دارچين، نشاسته، پفک و ... دوستتان بايد حدسيات تان را يادداشت کند تا نوبت به محاسبه نمره آزمون برسد.

آزمون لامسه
 

چشم هايتان را ببنديد و از دوستتان بخواهيد سه شيء مختلف را به دست هايتان نزديک کند: نمکدان، گلدان، روزنامه، موبايل يا هرچيز ديگري از اين قبيل اين آزمون، دو شرط دارد. شرط اولش اين است که دوستتان بايد سه شيء را با بافت ها و جنس هاي مختلف را نزديکتان بياورد و شرط دومش هم اين است که شما فقط با پشت دستتان مي توانيد آن اشيا را لمس کنيد. پس از لمس هر شيء، حدستان را بگوييد تا دوستتان يادداشت کند.

شما نمره تان چند است؟
 

براي هر صدايي که شنيده ايد و يادداشت کرده ايد، از خش خش برگ درخت گرفته تا بوق ماشين و سر و صداي بازي بچه ها در کوچه، يک نمره براي خودتان ثبت کنيد. حداکثر امتيازتان در آزمون شنوايي (5)نمره است. يعني اگر بيش از (5)صدا هم يادداشت کرده باشيد. باز بايد به خودتان نمره (5)بدهيد. براي هر تشخيص درستتان در آزمون هاي بويايي، چشايي و لامسه هم يک امتياز در نظر بگيريد. در آزمون بينايي هم در ازاي هر رنگي که دوستتان از روي توضيحات شما به درستي تشخيص داده باشد، مي توانيد يک نمره به خودتان بدهيد. حالا مجموع نمرات تان را محاسبه کنيد و موقعيت تان را در جدول رو به رو ببينيد.

جدول ارزيابي آزمون و تعيين صحت
 

نمره _______ وضعيت
کمتر از (8) اوضاعتان وخيم است، خدا رحم کند!
بين (8 و 16) بدون هيچ توضيحي، توصيه مي کنيم ادامه مطالب را بخوانيد.
بيشتر از (16) شما اوضاعتان رو به راه است و مي توانيد ادامه مطالب را نخوانيد. اگر هم دلتان خواست، بخوانيد. با خودتان.

تقويت شنوايي
 

1) وقتي مي خواهيد چيزي را خوب گوش کنيد، چشم هايتان را ببنديد تا تمرکزتان روي فعاليت حس بينايي قطع شود. لابد ديده ايد که اغلب نابينايان، گوش هاي تيزي دارند.
2) وقتي پاي تلويزيون نشسته ايد، هرازگاه، چشم هايتان را ببنديد و سعي کنيد چهره گوينده اخبار يا شخصيت هاي يک سريال را بر مبناي حرفي که مي زنند، در ذهنتان ترسيم کنيد. سعي کنيد با تغيير آهنگ کلامشان، تغييرات چهره شان را در ذهنتان مجسم کنيد.
3) وقتي مي خواهيد به يک قعطه موسيقي گوش کنيد، چشم هايتان را ببنديد و سعي کنيد صداي هر سازي را جداگانه در انبوه صداها تعقيب کنيد. اين تمرين را مي توانيد با هر سازي که صدايش براي گوشتان آشناتر است، شروع کنيد. مثلاً سعي کنيد در تجمع صداها فقط صداي گيتار را جست و جو کنيد و فراز و فرودش را تعقيب کنيد.

تقويت بينايي
 

1) براي تقويت ديد شبانه تان از تمرين پلک زدن در نور کم استفاده کنيد. اگر طي دو سه ثانيه، چند مرتبه و به سرعت، چشم هايتان را باز و بسته کنيد، توان تطابق چشم هايتان با نور کم، افزايش پيدا مي کند.
2) روي ديوارهاي منزل يا محل کارتان، چند صفحه از بريده هاي روزنامه و مجلات نصب کنيد و هر ازگاه، از فاصله هاي دور سعي کنيد حروف درشت تر را بخوانيد.
3) سرتان را ثابت نگه داريد و طي (10 تا 15)ثانيه، چشم هايتان را به سرعت از بالا به پايين (و برعکس) و از چپ به راست (و برعکس) حرکت دهيد. اين کار، عضلات حرکت دهنده چشم را ورزيده تر مي کند و سرعت بينايي تان را هم افزايش مي دهد. البته اين تمرين را نبايد بيشتر از سه بار در روز انجام بدهيد و هنگام رانندگي يا هر کار حساس ديگري هم بايد از آن پرهيز کنيد.
4) روزي سه مرتبه سعي کنيد چيزهايي را که در حاشيه ميدان ديدتان است، ببينيد. اين تمرين هم به تقويت ديد جانبي تان منجر خواهد شد.

تقويت بويايي
 

1) وقتي مي خواهيد چيزي را استشمام کنيد، به جاي يک نفس عميق، چند مرتبه سطحي و سريع نفس بکشيد تا تمرکزتان روي حس بويايي تان زياد شود. البته بهتر است اين تمرين را فقط وقتي انجام بدهيد که با رايحه هاي خوشايند سرو کار داريد.!
2) دهان هم مي تواند به بيني در امر بويايي کمک کند. امتحان کنيد. يک عطر را جلوي دهانتان بگيريد و به جاي اين که با بيني در مقابل آن نفس بکشيد، سعي کنيد از دهانتان براي درک رايحه اش استفاده کنيد.
3) انجام منظم ورزش هاي هوازي، منجر به تعديل قند خون شده و قدرت و دقت بويايي تان را افزايش مي دهد.

تقويت چشايي
 

1) مدت زمان جويدن غذا را افزايش بدهيد. سعي کنيد آرام تر غذا بخوريد تا مدت بيشتري دردهانتان بماند و زبانتان وقت بيشتري براي تعيين طعم هاي مختلف داشته باشد.
2) هميشه در هر غذايي که مي خوريد، دنبال يک طعم جديد بگرديد و حتي اگر هيچ طعم جديدي در آن غذا پيدا نکرديد، مطمئن باشيد که طعم هاي قبلي را بهتر و عميق تر از قبل درک خواهيد کرد.

تقويت لامسه
 

1) مراقب سرانگشتانتان باشيد. اين کوتاه ترين و مهم ترين توصيه است.
2) دستکش را به ويژه در آب و هواي سرد فراموش نکنيد. مواجهه طولاني سرانگشتانتان با سرما، قدرت و دقت لامسه را در آن ها کاهش خواهد داد.
منبع: همشهري جوان شماره 59